Có nam có nữ mới nên xuân.Triết lý đời thường ấy như một quy luật tâm lý vĩnh hằng trong thế giới con người. Thử hỏi thế gian này sẽ ra sao, nếu thiếu đi một trong hai giới. Hầu hết các cuộc vui, từ những lễ hội nghiêm trang đến những sinh hoạt riêng tư của một nhóm nhỏ như mừng sinh nhật, píc-níc, nghỉ mát…đều kém vui khi chỉ toàn đàn ông hoặc đàn bà, toàn con trai hoặc toàn con gái.

Vậy điều gì được coi là những đặc trưng tâm lý trong giao tiếp khác giới?

Các nhà triết học theo thuyết âm dương ngũ hành cho rằng, đàn ông với những đức tính cương quyết, mạnh mẽ mang đặc tính dương, đàn bà dịu dàng kín đào mang đặc tính âm. Âm và dương thì luôn hút nhay.

Phải chăng đó là những bí ẩn tâm lý rất riêng của con người?

1-Đặc trưng tâm lý rõ nhất trong giao tiếp khác giới là cảm xúc cao

Một chàng trai hùng hổ, mạnh mẽ là thế, nhưng tình cờ bị bao vây bởi một đám đông con gái, thì dáng vẻ hùng dũng của chàng trai thường biến đi ngay lập tức, thay vào đó: mặt mũi đỏ dừ, miệng ấp úng, tay vò đầu gãi tai…

Đến như thủ tướng Thái Lan: “Đường một đấng quân vương”, thế mà khi nhìn thấy người đẹp Pon-tít ở chân cầu thang máy bay bỗng thấy “bủn rủn cả chân tay”.Đã bao giờ ông ta có những cảm xúc như thế khi gặp các nhà ngoại giao, các chính khách mày râu?

Còn trong một gia đình nếu để ý quan sát, bạn thường thấy các ông bố mỗi khi đi chơi thường thích cho con gái út đi cùng. Một ông bố nghiêm khác có khi khó lòng dạy nổi cậu con trai bướng bỉnh mà bà mẹ dịu dàng hiền từ trong nhiều trường hợp lại có sức cảm hoá rất lớn đến cậu ta.

Ngượng ngùng, bối rối, hồi hộp là những xúc cảm đặc biệt xuất hiện trong giao tiếp nam nữ, đôi khi thật khó giải thích đối với các chuyên gia tâm lý:

Ngày thường nhật chẳng có gì lạ cả

Sao buổi chiều anh cứ đợi mong em

Anh hồi hộp vào ra, anh xếp sách dọn bàn

Và gió cứ đập ngoài cửa sổ…

Phải chăng cảm xúc tràn đầy có thể làm thay đổi hẳn thái độ, làm nổ tung mọi ranh giới giai cấp, tuổi tác. Mọi ràng buộc về đạo đức mà nguyên cớ có thể chỉ bắt nguồn từ một ánh mắt gặp nhau, từ một sự cảm thông, từ một phát hiện tình cờ nào đó về đối tượng…

Bộ phim Người thứ 41 kể rằng: ” Một nữ chiến sĩ hồng quân Liên Xô được lệnh đưa các tù binh về tuyến sau. Cuộc hành trình của họ thật không may. Tàu đắm, chỉ còn lại hai người duy nhất sống sót trôi dạt vào một hoang đảo với một chút thực phẩm ít ỏi. Trong hoàn cảnh đó người nữ chiến sĩ hồng quân có thể giết tên tù binh để giành lấy sự sống cho chính mình. Nhưng không, tạo hoá không biết đến hận thù mình, chỉ âm thầm sai khiến hai người này thực hiện những quy luật vĩnh hằng của mình: ” Lửa gần rơm lâu ngày cũng bén”. Và thế là người nữ chiến sĩ hồng quân kia mang lòng yêu tên tù binh…kết cục bi thương chỉ xảy ra khi tên tù binh này nhìn thấy một chiếc tàu của bọn bạc vệ chạy qua, ý định phản bội trong hắn trỗi dậy, hắn bỏ chạy ra bãi biển, bất chấp tiếng kêu thương tâm của người con gái: ” Hãy quay lại đi”. Một phát súng nổ, kẻ phản bội loạng choạng rồi gục ngã, nhưng người nữ chiến sĩ hồng quân kia không có niềm vui kiêu hãnh vì đã bắn trúng kẻ thù mà chỉ có tiếng nấc đau thương dường như chính cô vừa bắn vào người thân yêu nhất của mình…”

2- Tính kín đáo, tế nhị, e lệ cảm xúc…là đặc trưng tâm lý thứ hai trong giao tiếp nam nữ

Với người bạn trai (hay bạn gái)lần đầu tiên tiếp xúc, nếu có cảm tình, liệu bạn có dám nói: “Em thích anh lắm!” Hoặc: “Anh thích cách nói chuyện của em lắm” “Em rất có cảm tình với anh”. Những chàng trai hoặc cô gái thông minh thường không nói thẳng ra như vậy, mà thường biểu lộ thiện cảm của mình một cách kín đáo, tế nhị hơn.

Nhiều khi cả hai đã cảm mà chẳng ai dám nói: “Tình trong như đã mặt ngoài còn e!” Trái tim chàng đã say, người con trai tinh ý sẽ nhận ra qua những cử chỉ, ánh mắt, giọng nói. Hãy vững tin vào linh cảm, trực giác, chứ đừng vội tin vào lời nói như chàng ngốc nọ:

Em bảo anh đi đi

Sao anh không đứng lại

Em bảo anh đừng đợi

Sao anh vội về ngay

Ôi lời nói gió bay

Đôi mắt huyền đẫm lệ

Sao mà anh ngốc thế

Không nhìn vào mắt em.

Điệu bộ, cử chỉ không tự nhiên, ngượng ngùng, e lệ thường là một dấu hiệu đặc biệt quan trọng để xét đoán mức độ tình cảm trong quan hệ nam nữ:

Giấu một chùm hoa trong chiếc khăn tay

Cô gái ngập ngừng sang nhà hàng xóm.

Động từ “dấu” đặt ở đây là một phát hiện tâm lý thật tuyệt vời của nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn.

Và trong cái không gian im lặng mà kín đáo, đầy xúc cảm, cặp trai gái kia chẳng cần nhiều lời mà vẫn hiểu được nhau.

Họ ngồi im chẳng nói năng chi

Mắt chợt tìm nhau rồi lại quay đi

Nào ai đã một lần dám nói

Có gì đâu mà phải ngượng ngùng đến mức không dám nói ra nhỉ. Chuyện yêu thì bảo rằng yêu. Không thì thôi, đừng mất thời gian để người ta chờ với đợi. Giá như tâm lý con người đơn giản vậy thì cũng đỡ cho bao chàng trai, cô gái. Nhưng không, nếu quả như vậy thì cuộc sống lứa đôi sẽ tẻ ngắt, như hai cây chuối trồng bên cạnh nhau vậy. Và bất hạnh sẽ đến với con người, họ chẳng còn niềm say mê khám phá chinh phục, sẽ chẳng còn “mũi tên” huyền diệu của thần Ái tình bắn vào ai thì kẻ đó khó thoát nữa. Sẽ chẳng có “ông tơ bà nguyệt”nào se duyên nữa. Thế giới này sẽ ra sao nếu mọi người đàn ông có thể chung sống hạnh phúc với mọi người đàn bà, cũng như một người đàn bà có thể yêu tất cả những người đàn ông mà họ đã gặp. Rất may, tạo hoá đã lường trước được điều đó, để rồi tìm ra qui luật” tối ưu” trong sự sáng tạo của Người:

Nồi tròn úp vung tròn, nồi méo úp vung méo!

Mỗi người, dù bạn có khả năng tự hoàn thiện đến đâu bạn vẫn chỉ là một nửa, một nửa nữa bạn phải đi tìm và hãy tin như Xtăngđan đã từng tin: “Một nửa và đó là nửa đẹp nhất của đời người, vẫn còn khép kín với những ai chưa từng yêu say đắm”.

3- Giao tiếp nam nữ thường được phát triển theo những “hệ” và trong mỗi hệ lại có những “kênh” khác nhau…

Nhìn chàng trai và cô gái kia đi bên nhau mọi người ai cũng bảo họ đẹp đôi, thế mà họ chỉ là bạn. Nhìn cậu ta chẳng có gì đáng giá cả, thế mà con bé cứ mê tít cả lên? Còn ý kiến thứ 3 có thể là tại sao cô ta không thích mình mà lại thích người ấy, tính mãi anh ta chẳng có gì hơn mình cả? Cái hơn đó không thể nhìn thấy bằng mắt mà phải nhìn bằng linh cảm, bằng trực giác. Bằng con mắt tâm linh, lại càng không thể so sánh bằng các phép tính toán cộng trừ mà bằng lô-gích của con tim: “Yêu nên tốt, ghét nên xấu”..,với mọi người em chỉ là cô gái bình thường;còn với anh em là nàng tiên giáng thế…!Vẻ đẹp của nàng không phải là ở đôi mắt đen hơi to, dài mà ở chiều sâu suy tư trong đó, ở những tia sáng reo vui mỗi khi nàng nhìn:

Nhìn sâu vào đôi mắt em

Tình yêu luôn ẩn hiện

Cơn giận nào cũng nguôi

Nỗi buồn nào cũng vợi…

Với cô gái này anh ta có vùng ảnh hưởng tuyệt đối,nhưng đối với cô gái kia anh nằm ngoài phạn vi truy quét củ màn ra-đa. Sô-crát với nhân loại là một nhà hiền triết, nhưng dưới con mắt của bà vợ: ông ta chỉ là một kẻ “vô tích sự”

Một người giống như một máy thu phát rất tinh vi thuộc hệ nào đó: “hướng nội”hoặc “hướng ngoại”. Nếu thuộc loại “hướng nội”., thường có những đặc tính:

– Thích những gì thuộc về tinh thần, suy tư, thích viết nhật ký

– Thích ở một mình, thích làm những công việc ít va chạm với người khác

– Giao tiếp với đám đông thường lúng túng hay mắc cỡ

– Đa cảm, dễ hờn dỗi, dễ tự ái

– Do dự và hay thay đổi, chú ý nhiều đến tiểu tiết

– Thích lý luận bảo vệ quan điểm của mình…

Và những người này, trong các cuộc tiếp xúc lần đầu, bạn đừng vội thân quá, đừng vội mời người ta đến những hội hè. Nếu là con gái, họ thích được che chở, bảo vệ…Với họ đừng ra lệnh, mà khéo léo gợi chuyện để họ bộc bạch với bạn. Làm được như vậy bạn sẽ được họ quý trọng.

Thuộc típ hướng ngoại, thường có những đặc tính như:

– Thích hoạt động,thích có nhiều bạn.

– Nói năng thường trôi chảy, có duyên.

– Ít hờn dỗi và nếu có ai chỉ trích, hoặc chẳng thèm để ú hoặc nổi xung nhưng sau đó dễ quên ngay

– Ít mắc cỡ, luôn luôn tự nhiên, hoạt bát trước đám đông.

– Nhanh nhẹn, vui vẻ, xét đoán và quyết định thường rất mau.

– Không chú trọng nhiều đến tiểu tiết…

Với những người này, bạn có thể tự nhiên vui vẻ, cười giỡn được, dễ bắt thân qua các hoạt động hội hè. Đương nhiên sự phân chia này chỉ có tính chất tương đối, cũng rất ít người hoàn toàn hướng nội hoặc hoàn toàn hướng ngoại, mà có nhiều người thuộc kiểu lưỡng hướng, tuy nhiên vẫn có mặt trội. Biết quan sát đối tượng, bạn dễ chọn được cách xử thế thích hợp.

4- Giao tiếp nam nữ thường tuân theo cơ chế “bổ sung” hay “đồng điệu”

Trong những buổi sinh hoạt của câu lạc bộ Tâm lý ứng xử, chúng tôi thường tình cờ xen vào những câu hỏi: “bạn thích người khác giới như thế nào?” “Bạn hãy kể về người bạn khác giới đầu tiên làm mình rung động?” “người bạn khác giới lúc đầu bạn có ác cảm nhưng sau bạn mến và “cảm”?” “Người bạn khác giới lúc đầu bạn cảm nhưng sau đó bạn thấy không hợp?”…Một số người xem đó là chuyện riêng tư không muốn thổ lộ. Một số khác không trực tiếp kể về mình mà kể về chuyện của bạn mình. Nhóm thứ ba trực tiếp thổ lộ chuyện riêng tư…

Thật thú vi khi chúng ta phân tích những câu trả lời này, theo lứa tuổi, giới tính, nghề nghiệp, trình độ học vấn…Thì ra là những đặc điểm khí chất trái ngược nhau thường có sức hút. Các chàng trai có tính sôi nổi, thích hoạt động xã hội thường thích những bạn gái có tính kín đáo, trầm, pha chút e lệ. Những cô gái mạnh mẽ, sôi nổi, nhí nhảnh thường thích bạn trai có phong cách trầm tĩnh, ít nói, có chiều sâu nội tâm. Các nhà tâm lý cho rằng những cặp vợ chồng tốt nhất là những người có tính khí và kiểu cách trái ngược nhau.

Cũng có không ít các chàng trai, cô gái thích những mẫu người có những đặc điểm tính cách gần giống với mình: như có cùng tính cách sôi nổi, mạnh mẽ và ưa tranh luận. thường những người này có cùng sở thích thói quen,, họ rất hiểu nhau, vì dễ có những suy nghĩ, quan điểm giống nhau.

5- Khát vọng thầm kín của phái đẹp

Trong giao tiếp khác giới không nên suy bụng ta ra bụng người, mỗi người đều có những nét tâm lý đặc trưng. Tạo hoá khi sáng tạo ra mỗi giới với những thiên chức khác nhau dường như đã ngần trao cho mỗi phái những ưu thế riêng mà bao đời nay ít thay đổi như: sắc đẹp,sự dịu dàng kín đáo, nhạy cảm ở phụ nữ; sức mạnh thể chất, nghị lực và lòng dũng cảm ở người đàn ông.

Có những chuyên gia đã tổng kết,phụ nữ thường có những đặc tính:

– Thích làm vui lòng người khác

– Thích chừng diện, thích làm đẹp

– Thích được cưng yêu.

– Thích tâm sự.

– Hay tự ái.

– Thích được bảo vệ che chở

– Thích được tặng quà.

Cánh đàn ông thường không quan trọng hoá món quà, xem đó chỉ là chuyện xã giao. Còn đối với chị em thì ngược lại, họ cho đó là sự tế nhị của tình yêu thương đậm đà và rất sung sướng khi được nhận quà của người họ yêu thương. Ân nghĩa và sự kính phục dễ thắp nên ngọn lửa lòng nơi họ. Những mối tình nảy sinh do ân nghĩa thường là những mối tình bền lâu nhất.

Thiếu sự kính phục thường khó nuôi dưỡng tình yêu ở người đàn bà. Họ khát khao được yêu thương, được t hông cảm, được hiểu biết và cái đau khổ nhất là không ai hiểu được lòng mình, người bạn đời lý tưởng là người biết tìm hiểu họ, không đợi họ nói ra, một tiếng khen ngợi, một lời cảm ơn thanh lịch…nàng vui vì chàng biết đón trước ý thầm kín của chàng.

Người con gái chính chắn, khi chưa yêu có thể tiếp đãi bạn trai thân mật tự nhiên, nhưng khi linh cảm thấy dấu hiệu của tình yêu thường đổi liền thái độ, tỏ ra dè dặt kín đáp, nhiều khi tỏ ra lạnh nhạt.

Người phụ nữ nào cũng muốn một người đàn ông cương quyết chỉ huy điều động con thuyền gia đình của họ trong những ngày giông tố cũng như lúc thuận buồm, sức mạnh của đàn ông không phải ở sự độc tài thô bạo mà ở tính kiên nhẫn cương quyết nhưng nhân từ.

Có chuyên gia tâm lý nhận xét rằng: “phụ nữ thường nhớ dai, nhạy cảm, khó tha thứ cho một lời nói chạm tự ái, hay hờn mát, nhưng mau quên và dễ tha thứ khi người đàn ông biết tỏ ra hối hận. Tính khí đôi khi thất thường, không vừa ý một điều gì đó nhưng lại không chịu nói ra…”

Còn cánh con trai thì sao?

6- Khát vọng thầm kín của cánh đàn ông

Sắc đẹp của người phụ nữ là vật báu trời cho để hấp dẫn cánh đàn ông. Nhưng họ còn có thể tự tạo ra một vũ khí khác lợi hại không kém để chinh phục phái mày râu. Hãy xem đàn ông thích điều gì:

– Thích ăn ngon

– Thích hãnh diện

– Thích được tán thành và khích lệ

– Thích tự do

Không người con trai nào không thích bạn gái mình có tài nữ công gia chánh, khéo léo, giỏi nội trợ. Vì vậy có câu nói rằng: “Đường vào trái tim người đàn ông đi qua cái dạ dày”. Có người con trai nào không hãnh diện khi người yêu của mình biết cách ăn mặc đẹp, rằng anh ta thật cần thiết cho cô.

Người hùng nào cũng thích được người tình tán dương và khích lệ, luôn tin tưởng nơi họ. ” Em là chất xúc tác, chất xúc tác không tham gia vào các phản ứng mà đẩy nhanh chúng…em là người phụ nữ sinh ra để tái sinh cuộc sống, làm đẹp cuộc sống…thiên chức của em là làm ngòi nổ để nổ tung những sức mạnh…em được ban cho nghĩa vụ châm ngòi, còn anh “bùng nổ”

(Nguyệt thực- Vtendriakốp)

Người phụ nữ đáng yêu và thông minh biết tạo cho cánh đàn ông những “giấc mơ”, những khát vọng rượt đuổi và vươn tới cả về trí tuệ, tâm hồn:

Em cứ là cơn nấc của tuổi thơ

Uống bao nhiêu tháng năm, chặn mãi không vừa…

Em cứ là khoảng cách chập chờn sương phủ

Suốt một đời anh vất vả vượt qua

Em cứ là giữa mịt mù vũ trụ

Một chấm sao không ngủ cuối thiên hà

(Thơ Việt Phương)

Nguồn :Trích sách  Nghệ Thuật Hiểu Thấu Tâm Lý Người Khác